واژه نامه پیچ و مهره و واشر

[vc_row][vc_column][vc_column_text]

واژه نامه پیچ و مهره و واشر

در این مقاله می خواهیم به توضیح واژه هایی که در صنعت پیچ و مهره و واشر بکار میرود بپردازیم .

واژه : Angel controlled tightening

واژه : Bearing stress

واژه : Black bolt and nuts

واژه سیاه در این اصطلاح ، به معنای رواداری یا تلرانس بیشتر بوده و لزوما به معنی رنگ نهایی پیچ و مهره نمی باشد. به عبارت دیگر این اصطلاح برای اتصالات غیر دقیق بکار مرود.

واژه : Bolt

در مورد پیچ های رزوه داری بکار میرود که دارای گل یا سر بوده و با مهره استفاده می شود.

واژه : Electroplating

واژه : Clamping force

نیروی فشاری است که یک پیچ یا مهره به اتصال اعمال می کنند.

واژه : Class of fit

نمایش  6g میزان جذب و جفت بودن رزوه های یک اتصال دهنده مانند پیچ و مهره را نشان میدهد

واژه : Decompression point

واژه فشردگی ،در نمودار تنش کرنش ، نقطه ای است که پایینتر از نقطه تسلیم قرار داشته و هرچه بالاتر و به نقطه تسلیم نزدیکتر باشد بهتر است زیرا در این نقطه فشاری که به سطوح مشترک اتصال وارد می شود ناچیز بوده و اگر نیروی اعمالی از نقطه وافشردگی بیشتر شود بازدهی اتصال کاهش یافته و بین آن فاصله ایجاد می گردد.

واژه : Direct  tension indicators

یکی از روش های اعمال گشتاور لازم به اتصال است که در آن واشری با برجستگی را در اتصال قرار داده محکم می کنند تا برجستگی ها دچار لهیدگی شوند سپس با فیلرها مخصوص فاصله بین اتصال و در نتیجه گشتاور مطلوب بررسی می گردد.

واژه : Driving  recess

آچار خور ، محلی از گل پیچ که آچار در آن قرار می گیرد.

واژه : Effective diameter

قطر سیلندرفرضی هم محوربا رزوه ها که از وسط ارتفاع رزوه عبورمی کند. نام دیگر آن قطر گام است.

واژه : Embedment

تغییر شکل پلاستیکی موضعی که در نزدیکی محل اتصال پیچ و مهره و یا رزوه ها ایجاد می شود.

واژه : External thread

رزوه هایی هستند که بر محیط خارجی یک استوانه مانند پیچ ها ، یا بولت ها ایجاد می گردند.

واژه : Grip length

فاصله بین سطح زیرین مهره تا سطح تحمل کننده بار در پیچ که میتواند شامل واشر یا گسکت باشد.

واژه : H.V

پیچ های کلاس 10.9 و یا مهره های کلاس 10و واشر های کلاس 10 که ابعادی بزرگتر از معمول  داشته و برای اتصالات اصطکاکی در سازه های فلزی بکار میروند و استاندارد آنها DIN 6914 , DIN 6915 , DIN 6916   میباشد.

واژه : Hydrogen embrittlement

تردی هیدروژنی ،در فرایند آبکاری و در اثر عدم آماده سازی مناسب و یا اجرای نا مناسب فرایند (به علت در معرض هیدروژن قرار گرفتن و جذب آن ) ایجاد می گردد.

واژه : Impact wrench

ابزاری است عمدتا بادی یا برقی که برای اعمال گشتاور و محکم نمودن پیچ و مهره به کار می رود.

واژه : Integral fastener

برخی از پیچ و مهره ها  به واسطه شکل خاص رزوه هاشان ، نسبت به لق شدن مقاوم هستند.

واژه : Internal thread

رزوه هایی که درون سوراخ ها شکل می گیرد رزوه های داخلی نام دارد.

واژه : Lefthand thread

رزوه هایی که جهت پیچش آنها خلاف جهت عقربه های ساعت باشد.

واژه : Length of engagement

فاصله ای است از رزوه ی خارجی که با یک رزوه داخلی درگیر و در تماس است.

واژه : Locknut

مهره قفل شونده دارای سه معنی زیر است:

واژه : Major diameter

همان قطر استوانه فرضی است که بر قله رزوه ها منطبق می گردد. به عبارت دیگر فاصله قله به قله رزوه قطر خارجی یا قطر بزرگ است.

واژه : Mean shift

اختلاف بین مقدار گشتاور ایجاد شده توسط یک روش یکسان برای محکم نمودن در یک اتصال سخت و یک اتصال نرم. یک تصال سخت، مقدار گشتاور بیشتری را ایجاد میکند و هرچه این اختلاف کمتر باشد،  رسیدن به مقدار معین گشتاور آسان تر است.

واژه : Minor diameter

قطر استوانه فرضی است که بر ریشه رزوه های خارجی یا قله رزوه های داخلی منطبق می باشد.

واژه : Nicked threads

رزوه های لب پریده یا آسیب دیده ای که با افزایش قطر و برای رزوه های ریز گسترش می یابند. برای پذیرش باید از گیج برو عبور کنند.

واژه : Nominal diameter

قطر اسمی است که برابر با قطر خارجی رزوه ها یا قطر ساق میباشد.

واژه : Nut dilation

رفتار گوه ای شکل رزوه ها تحت بار که موجب اتساع مهره و در نتیجه افزایش قطر کوچک ان و کاهش مساحت برشی موثر رزوه های خارجی و داخلی می گردد.

واژه : Octagon head

پیچ است با سری 8 وجهی

واژه : Overtapping

قلاویز کردن و به دنبال آن پوشش دهی رزوه ها به منظور منطبق شدن رواداری رزوه ها با مشخصات فنی پروژه ، که عملا در مورد رزوه های داخلی به کار رفته و برای سازگاری ابعادی پیچ و مهره استفاده می شود.

واژه : Pitch

فاصله اسمی بین دو رزوه مجاور

واژه : Point set

نوک یا گلویی انتهای پیچ

واژه : Preload

تنشی که با محکم کردن اتصال برای بار اول ایجاد شده و بعد از یک دوره زمانی ، ممکن است کاهش یابد

واژه : Prevailing  torque

گشتاور مورد نیاز برای به جلو بردن مهره روی رزوه (در برخی از انواع مهره ها ) که برای جلوگیری از لقی حاصل از لرزش حاصل شده اند. این مقاومت به لقی ، بر اثر وجود زایده ای پلاستیکی و یا شکل هندسی غیر مدور مهره ایجاد می گردد.

واژه :  Proof load

نیرویی است که پیچ و مهره باید در طول محور خود تحمل کند بدون انکه تغییر شکل دایمی یا هرز شدن رزوه ها اتفاق بیفتد و کمی کمتر از تنش تسلیم است.

واژه : Reduced shank bolt

پیچی که قطر ساق ان کوچکتر از قطر اسمی پیچ است. معمولا قطر ساق چنین پیچ هایی تقریبا برابر با قطر و سر رزوه هاست.

واژه : Rollet thread

رزوه هایی که با روش نورد ایجاد شده باشد نه روش ماشینکاری. استحکام مکانیکی دراین نوع رزوه ها بیشتر بوده و عملیات نورد باید قبل از هر نوع عملیات حرارتی انجام پذیرد.

واژه : Runout

آخر رزوه ، جایی که رزوه تمام شده و بدنه صاف شروع می شود.

واژه : Screw

نوعی پیچ است که بدون مهره به کار میرود.به عبارت دیگر ،برای اتصال به رزوه های داخلی مانند سوراخ های رزوه شده مورد استفاده قرار می گیرد( مثل پیچ های خودکار).

واژه : Sems

مجموعه یک پیچ بدون مهره به همراه واشر

واژه : Set screw

استوانه ای رزوه شده و بدون سر که برای جلوگیری از حرکت یک چرخ دنده مغزی ، خار و غیره بر روی شفت به کار می رود.

واژه : Shank

قسمت رزوه نشده بین سر پیچ و رزوه های آن ، که به ساق نیز معروف است.

واژه : Snugging

فرایند کشیده شدن اجزای یک اتصال به طرف یکدیگر

واژه : Socket head cap screw

پیچ خزینه دار (دارای سر حفره ) که به آلن نیز معروف است. به علت استحکام بالا معمولا در اجزای ماشین آلات استفاده می شود.

واژه : Sep-lock bolt

پیچ های مقاوم به لق شدگی

واژه : Stress area

سطح مقطع موثری ازبرش عرضی یک پیچ ، که در معرض نیروی کششی قرار گرفته است.

واژه : Structural bolt

نوعی پیچ که در صنایع ساختمان به کار رفته و دارای گلی بزرگتر از پیچ های معمولی می باشد. این نوع پیچ ها با داشتن طول کنترل شده ای از رزوه ها ، مقاومت برشی پیچ را بهبود می بخشند.

واژه : Stud

نوعی پیچ بدون سر که هر دو سر آن رزوه شده و ممکن است قسمت میانی آن بدون رزوه باشد که در صطلاح به آن استا د بولت می گویند.

واژه : Thread crest

قله رزوه، بالاترین قسمت رزوه است. در مورد رزوه های داخلی منطقه ای است که قطر داخلی را تشکیل می دهد.

واژه : Thread flank

منطقه ای از رزوه که قله و ریشه آنرا به هم متصل می نماید، قسمت شیبدار یا دامنه رزوه.

واژه : Thread height

فاصله بین قطر های بزرگ و کوچک( فاصله بین ریشه تا قله )

واژه : Thread length

طولی از پیچ که رزوه می باشد.

واژه : Thread root

پایین ترین قسمت رزوه که در رزوه های خارجی ، برای جلوگیری از ایجاد خستگی ، انرا به صورت انحنادار ( و نه یه صورت تیز ) ایجاد می کنند.

واژه : Thread runout

ناحیه انتهایی ساق رزوه شده که تا عمق کامل رزوه نشده و درست قبل از اولین رزوه کامل می باشد.

واژه : Thread locker

هر نوع اتصال دهنده ای که نسبت به لقی در اثر لرزش مقاوم باشد. بنابراین عمدتا به چسب های مقاوم کننده در برابر لق شدگی گفته می شود.

واژه : U bolt

اتصال دهنده  U شکل برای کاربرد در قطعات آویزان و نواحی مشابه در وسایل نقلیه و غیره.

واژه : Ultrasonic extensometer

ابزاری فرا صوتی ، که تغییرات طول پیچ را بر اثر اعمال نیرو اندازه گیری می نماید.

واژه : Waisted shank bolt

پیچی که قطر آن از قطر کوچک رزوه ها است.اغلب ، ساق این نوع پیچ هاف 0.9 برابر قطر ریشه رزوه هایشان می باشد.

واژه : Wire insert

زائده ای رزوه شدهاز جنس آلومینیوم یا روی، که برای افزایش مقاومت به هرز شدن در رزوه های داخلی کار گذاشته می شود.

واژه : Zince electroplating

روشی از پوشش دهی توسط فلز روی، که با آبکاری روی پیچ ، نرخ خوردگی آن را کاهش می دهند.

واژه : Bolt clevis

پیچ مهره دار یو شکل : نوعی اتصال رزوه دار خارجی است که بخشهای رزوه دار و غیره رزوه دارش که دارای قطری به اندازه قطر اسمی خود می باشند توسط شیار باریکی پیرامون خود از یکدیگر جدا میشوند.
سر این نوع پیچ های مهره دار برای نگهداری یا گرداندن آن چاکدار میباشند.

واژه : Bolt eye

پیچ مهره دار چشمی:نوعی اتصال رزوه دار خارجی است که در آن بخش رزوه دار به اندازه قطر اسمی آن میباشد.این پیچ ها دارای سر نمیباشندولی بخش غیره رزوه دار ان دارای خمی بیشتر از 225 درجه میباشد.

واژه : Bolt  internal wrenching

پیچ مهره دار آچار خور داخلی : نوعی اتصال رزوه دار خارجی است که در آن بخش رزوه دار به اندازه قطر اسمی خود میباشد.سر این پیچها پخ دار بوده و دارای یک حفره داخلی است تا بتوان بصصورت داخلی اچار را در آن بکار بست.

واژه : Bolt , lay

پیچ مهره دار سر پوش دیگ: نوعی اتصال رزوه دار خارجی است با سر چهار یا شش گوش که دارای رزوه ای همتراز ابتدای نوک مته ای شکل خود تا کمی بیشتر از نصف خود میباشد.

واژه : Bolt, machine

نوعی اتصال رزوه دار خارجی است که بخش های رزوه دار و سر رزوه دار آنها دارای قطر اسمی به اندازه 19/.   اینچ یا بیشتر از آن میباشد.طول قسمت غیره رزوه دار (در اتصال با شش گوش) به اندازه مشخصی بوده و با تلرانسی بزرگتر از تلرانس مربوط به پیچ ها ی مهره دار با تلرانس بسته ماشین کاری میشوند.سر این پیچ ها تنها به صورت خارجی اچار خور میباشد.

واژه : Bolt ,self-locking

پیچ مهره دار خود قفل کن : نوعی پیچ مهره دار ماشین یا پیچ سرشش گوش میباشد که به طراحی سر یا رزوه های آن خاصیت قفل کنندگی اضافه شده است.

واژه : Bolt   shear

پیچ مهره دار برشی : نوعی پیچ مهره دار با تلرانس بسته می باشد به غیر از اینکه جنس مواد آن با گونه ای باشد که مینیمم استحکام کششی آن در حدود     160000 psi و یا بزرگتر از آن است.

واژه : Bolt  shoulder

پیچ مهره دار شولدر : نوعی پیچ مهره دار ماشینی یا پیچ با سر شش گوش میباشد که دارای میله یا گردن بدون رزوه بوده و تمام یا بخشی از آن نیز دارای قطی بزرگتر از بخش رزوه شده میباشد.

واژه : Bolt aquare neck

پیچ و مهره دار با گلویی مربعی : یک اتصال رزوه دار خارجی دارای سر که بخش رزوه دار آن به اندازه قطر اسمی آن بوده و گلویی مربعی ان نیز درست زیر سر پیچ قرار دارد.

واژه : Bolt ,tee head

پیچ مهره دار با سر t شکل : که بخش رزوه دار آن به اندازه قطر اسمی پیچ بوده و دارای سری است که بطور مخصوص برای بکارگیری در شیارها و جهت جلوگیری از گردیدن سر طراحی شده است.

واژه : U BOLT

پیچ مهره دار یو شکل : نوعی اتصال رزوه دار خارجی است که به اندازه 180 درجه  خم شده و به شکلU درآمده و هر دو انتهایش نیز رزوه دار میباشد

واژه : Screw Cap hexagon head

پیچ سر ش گوش : نوعی پیچ مهره دار ماشین با سرشش گوش  میباشد با این تفاوت که در این نوع پیچ طول قسمت غیره رزوه دار دارای اندازه بخصوصی نباشد.

واژه : Screw cap socket head

پیچ آلن : نوعی اتصال رزوه دار خارجی میباشد که بخش رزوه دار آن به اندازه قطر اسمی اش میباشد. سر آن استوانه ای شکل بوده و دارای حفره داخلی یا چند لبه میباشد. با پیچ هایی با سر شیبدار فرق دارد.

واژه : Screw close tolerance

نوعی پیچ مهره دار با تلرانس بسته میباشد بغیر از اینکه سر از نوع حفره دار داخلی ، تو رفته و یا شیار دار میباشد. مینیمم استحکام تسلیم آن نیز هر مقداری میتواند باشد.

واژه : Screw drive

واژه پیچ خودکار : نوعی بست استوانه ای سخت کاری شده با شیارهای مارپیچی چند راهه بر روی میله خود میباشد. این نوع پیچ همچنین دارای قطر کوچکتری در انتها نسبت به قطر خارجی شیاره های مارپیچی دارند که این شیار ها به هنگام وارد شدن پیچ به داخل سوراخ مته کاری شده به عنوان راهنما عمل میکند.

واژه : Screw eye

پیچ چشمی : یک وسیله اتصالی که یک انتهای آن به شکل یک چشم شکل داده شده و طرف دیگر که رزوه دار است دارای سری از نوع پیچ چوب با بستره میباشد.

واژه : Screw  instrument

نوعی پیچ ماشین با این تفاوت که قطر رزوه در ان کمتر از 0/06 اینچ می باشد.

واژه : Screw machine

نوعی اتصال رزوه دار خارجی که بخش رزوه دار آن به اندازه قطر اسمی خود باشد.تلرانس قسمت غیر رزوه داراین پیچ دارای تلرانسی بزتر از تلرانس پیچ مهره دار با تلرانس بسته است. برای برای اندازه های رزوه های مابین .6/. تا 164/.  اینچ میتوان از هر نوع سر این پیچ ها استفاده کرد.البته بغیر از سرهای مورد استفاده در پیچ های آلن یا پیچ های مهره دار آچار خور  داخلی . برای اندازه های رزوه های 0/19 اینچو بیشتر از ان میتوان از هر گونه سر تو رفته ، شیاردار یا حفره دار به غیر از سرهای مورد استفاده در پیچ های آلن یا پیچ های مهره دار آچار خور داخلی استفاده نمود.

واژه : Screw   self-locking

پیچ خود قفل کن : نوعی پیچ ماشین یا پیچ آلن با برخی از ویژگی های اضافی که به سر یا رزوه های آنها اضافه میشود تا بتوان خاصیت قفل کنندگی به آن داد.

واژه : Screw shoulder

پیچ شولدر : نوعی پیچ ماشین میباشد به غیر از اینکه این پیچ ها دارای گلویی یا میله غیره رزوه دار گرد بوده و بخشی یا کل قطر ان بزرگتر از بخش رزوه دار میباشد.

واژه : Screw tapping thread cutting

پیچ خودکار با رزوه برشی: نوعی بست رزوه دار خارجی سخت کاری شده که رزوه آن معمولا از انتهای قسمت مخروطی تا سطح تکیه گاهی سر پیچ امتداد داشته ودر نهایت توسط شیارها قطع میشود.

واژه : Screw tapping, thread forming

بست خودکار با رزوه شکل دهی : نوعی بست رزوه دار خارجی سخت کاری شده که رزوه آن معمولا از نوک مته ای شکل یا نوک قلابی شکل شروع شده و تا سطح تکیه گاهی زیرسر پیچ امتداد میابد و بگونه ای طراحی شده است که مطابق با رزوه جفت خود شکل پیدا کند.

واژه : Screw wood

پیچ چوب: نوعی بست رزوه دار خارجی سخت کاری نشده با رزوه های ممتد که از نوک مته ای شکل پیچ تا فاصله مشخصی که حدودا 2/3 طول پیچ امتداد دارند و به گونه ای طراحی شده اند که توسط یک ابزارگرداننده جا زده شوند.

واژه : Set screw

پیچ تنظیم :نوعی ابزار رزوه دار خارجی میباشد که دارای بخش رزوه دار به طول قطر اسمی خود میباشد. میتواند دارای سر باشد یا نباشد، دارای نوک فنجانی شکل ،مخروطی یا هر گونه سر ماشین کاری شده دیگر میباشد. تا بتواند از طریق آن از حرکت نسبی ما بین قطعات جلوگیری نماید. بگونه ای طراحی گشته اند که با استفاده از آچار یا هرگونه ابزارهای گرداننده دیگر آنها را جا زد.

واژه : Thumbscrew

پیچ پروانه ای :نوعی بست رزوه دار خارجی است که بخش رزوه دار آن به اندازه قطر اسمی خود می باشد. قطر قسمت غیر رزوه دار این پیچ ها ممکن است دارای قطری کمتر ، برابر و یا بیشتر از قطر قسمت رزوه دار باشد. در این پیچ ها شیاره ها به صورت عمودی بوده ، سر آن از نوع آجدار مدور یا نوع بالدار میباشد. این نوع سرها بگونه ای طراحی شده اند که بتوان پیچ را توسط انگشتان چرخاند.

لطفا با پیشنهادات و انتقادات خود، ما را جهت هرچه بهتر و بروز کردن اطلاعات در مورد انواع پیچ ، مهره و واشر ها یاری رسانید.
مدیریت سایت پیشگامان پیچ پارس

منابع : بازرسی پیچ و مهره – نشرازاده
رزوه ها و پیچ ها – نشر دکتر مقصودی[/vc_column_text][/vc_column][/vc_row]